दाङको पोल्ट्री व्यवसायमा ३ अर्ब लगानी

पोल्ट्री व्यवसाय संकटमा : व्यवयायी भन्दछन् ‘हाम्रा कुरा कसैले सुनेन’

सानो खोर बनाएर पोल्ट्री व्यवसाय गर्ने साना किसान यो व्यवसायबाट विस्थापित भएका छन् । ठूलो लगानी गरेका व्यवसायी पनि बैंकको ऋणको भरमा छन् । उनीहरुलाई बैंकको किस्ता र ब्याज कसरी तिर्ने भन्ने पीर छ ।

गोरखापत्र भाद्र २०८०

आईपीओ जारी गर्दै दाउन्ने एग्रो पोल्ट्री फार्म, डेढ अर्ब लगानीको उद्योगमा ४ लाख लेयर्स कुखुरा

Aarthik Abhiyan बैशाख २०८०

१६० अर्बको पोल्ट्री उद्योग धराशयी हुने जोखिम

काठमाडौं । सरकारले आत्मनिर्भर घोषणा गरेको पोल्ट्री उद्योग धराशयी हुने अवस्थाको डिलमा पुगेको छ । कोरोना महामारीको समयमा घाटामा गएको र त्यसपछि विश्व अर्थतन्त्रमा देखिएको सुस्तीका कारण माथि उठ्न नसक्दा १ सय ६० अर्ब लगानी रहेको व्यवसाय धराशयी हुने खतरामा पुगेको पोल्ट्री व्यवसायीले बताएका छन् । सरकारले २०७७ चैतमा पोल्ट्री उद्योगलाई आत्मनिर्भर घोषणा गरेको थियो । विश्व अर्थतन्त्रमा देखिएको उतारचढावका कारण कुखुरालाई खुवाउने दाना उत्पादन गर्ने कच्चा पदार्थ र औषधिको मूल्य अत्यधिक बढेर किसानले लागत मूल्य पनि नपाउने खतरा बढेपछि दाना र ह्याचरी उद्योग बन्द हुने क्रम बढेको बताइएको छ । नेपाल ह्याचरी उद्योग संघका अध्यक्ष ऋषिराम पौडेलका अनुसार ह्याचरी व्यवसायीले उत्पादन लागतअनुसार चल्लाको मूल्य नपाएपछि धमाधम उद्योग बन्द हुन थालेका छन् । तीन सय ६८ उद्योगमध्ये १ सय ५० बन्द भइसकेका छन् । सञ्चालनमा रहेका उद्योग पनि ६० प्रतिशत क्षमतामा मात्रै चलिरहेका छन् । त्यसैगरी १ सय १४ ओटा दाना उद्योगमध्ये ५० प्रतिशत बन्द भइसकेको व्यवसायीको दाबी छ । सामान्य अवस्थामा नेपालमा रहेका ह्याचरी उद्योगले हप्तामा ४५ लाख चल्ला उत्पादन गर्थे । अहिले चल्ला उत्पादन क्षमता २० लाखले घटेर २५ लाखमा सीमित भएको छ । ‘दाना र औषधिलगायत कच्चा पदार्थको मूल्य आकाशिएपछि किसानले चल्ला माग गर्नै छाडे,’ अध्यक्ष पौडेलले भने, ‘त्यसपछि चल्लाको लागत मूल्य पनि उठ्न छाड्यो । ५५ रुपैयाँ लागत पर्ने चल्ला ४० रुपैयाँमा विक्री गर्नुपर्ने बाध्यतामा छौं । विक्री नभएपछि लाखौं चल्ला नष्ट गर्नुपर्ने स्थिति पनि आयो ।’ यस्तो अवस्थामा पनि बिचौलियाले महीना दिन अघिसम्म भारतबाट तयारी मासु भित्र्याउँदा यस्तो अवस्था आयो,’ उनले आर्थिक अभियानसँग भने । दुई वर्षअघि दानामा प्रयोग हुने मकैको मूल्य २० रुपैयाँ किलो थियो । अहिले ४२ रुपैयाँ पुगेको छ । यसबीचमा भटमासको मूल्य ७५ रुपैयाँ किलोबाट बढेर १ सय २५ रुपैयाँ पुगेको छ । औषधिको मूल्य त्यसैगरी उकालो लागेको छ, जसले गर्दा कुखुरापालक किसान पनि पलायन हुन थालेको पोल्ट्री व्यवसायी महासंघका महासचिव दिनेशराज मिश्रले बताए । आफैले आत्मनिर्भर घोषणा गरेको व्यवसायलाई पुन: स्थापना गर्न सरकारले खासै चासो नदिएको उनको गुनासो छ । उत्पादन लागत पनि उठाउन मुश्किल परेको अवस्थामा बैंकको ब्याज र किस्ता तिर्न सक्ने अवस्था नभएको उनी बताउँछन् । ‘त्यसैले ब्याजको पूँजीकरण गरेर साँवाब्याज तिर्ने अवधि लम्ब्याउनुपर्छ,’ महासचिव मिश्रले भने । संकटको अवस्थामा व्यवसाय सञ्चालन गर्न बाध्य बर्डफ्लुपीडित २ सय ९९ कुखुरापालक किसानले वर्ष दिनअघि नै साढे ५८ करोड रुपैयाँ क्षतिपूर्ति पाउनुपर्नेमा हालसम्म पाएका छैनन् । आफ्नो पीडामा मल्हम लगाउन सरकारले समेत चासो नदिएको किसानको दुखेसो छ । पोल्ट्री व्यवसायमा भइरहेको उतारचढावको असर उपभोक्तासम्म नै परेको छ । कच्चा पदार्थको चर्को मूल्यका कारण किसानले कुखुरा पाल्न छाडेपछि बजारमा कखुरा अभाव हुन गई महीना दिन अघिसम्म ३ सय ३० रुपैयाँ किलो पर्ने ब्रोइलर कखुराको मासुको मूल्य अहिले बढेर ३ सय ६० रुपैयाँ पुगेको मासु व्यवसायी संघले बताएको छ । अण्डाको फार्म मूल्य बढ्यो उपभोक्ता मूल्य घट्यो अण्डाको फार्म मूल्य बढेको छ भने उपभोक्ता मूल्य घटेको छ । बजारमा बिचौलिया हाबी भएपछि आफ्नो लागतअनुसारको मूल्य नपाएका अण्डा उत्पादक किसानको पहलमा नेपाल अण्डा उत्पादक संघले बुधवारदेखि अण्डाको किसान मूल्य बढाएको हो । बढेको मूल्यअनुसार किसानले प्रतिगोटा अण्डाको १० रुपैयाँ १६ पैसा पाउनेछन् । यसअघि किसानले पाउने प्रतिगोटा मूल्य ८ रुपैयाँ २५ पैसा थियो । किसानले पाउने मूल्य बढे पनि उपभोक्ता मूल्य भने घटाइएको नेपाल अण्डा उत्पादक संघका महासचिव प्रवीण केसीले जानकारी दिए । उनका अनुसार यसअघि प्रतिगोटा अण्डाको उपभोक्ता मूल्य १५ रुपैयाँ पर्ने गरेकोमा अब १३ रुपैयाँ पर्नेछ । किसानसँग भएको अण्डा विक्री हुनै छाडेपछि यस्तो गर्नुपरेको केसीले बताए । बिचौलियाले अवैध रूपमा भारतबाट अण्डा भित्र्याउँदा नेपाली किसान मर्कामा परे पनि सरकारले त्यसलाई नियन्त्रण गर्न चासो नदिएको उनले गुनासो गरे ।

Aarthik Abhiyan माघ २०७९

पोल्ट्री व्यवसाय धमाधम बन्द हुँदै

पछिल्लो समय पोल्ट्री व्यवसायमा समस्या थपिएसँगै यो व्यवसाय गर्नेहरु पलायन हुँदै गएका छन् । कृषि तथा वन विज्ञान विश्व विद्यालय (एएफयू)का सहप्रध्यापक रेवन्तकुमार भट्टराईले नेपालमा पोल्ट्री क्षेत्रमा डेढ खर्ब रूपैयाँ लगानी भएको जानकारी दिए । पोल्ट्री उद्योगका कारण पाँच लाख जनाले रोजगार पाएको उनको दाबी छ ।

कान्तिपुर मंसिर २०७९

नेपालमा पोल्ट्री व्यवसायमा सकस : उत्पादनमा आत्मनिर्भर, कच्चापदार्थमा परनिर्भर

पुस १८, चितवन । नेपालको पोल्ट्री क्षेत्र उत्पादनमा निर्भर भइसकेता पनि कच्चापदार्थमा अझै परनिर्भर रहेको भन्दै सरोकारवालाहरुले पोल्ट्री नीति बनाउनु पर्ने बताएका छन् । नेपालमा आधुनिक पोल्ट्री व्यवसाय शुरु भएको ६ दशक बितिसकेको छ । तथ्यांक अनुसार वार्षिक पोल्ट्रीजन्य उत्पादनमा १ खर्ब रुपैयाँभन्दा बढी कारोबार हुँदै आएको छ । यो क्षेत्रबाट प्रत्यक्ष डेढ लाख तथा अप्रत्यक्ष गरी झण्डै साढे ४ लाख जनाले रोजगारी पाइरहेका छन् । देशको कुल गार्हस्थ उत्पादनको ३ दशमलव ७ प्रतिशत योगदान दिंदै आएको पोल्ट्री क्षेत्रले कच्चा पदार्थमा भने आयातमा निर्भर हुनुपर्दा न त प्रतिस्पर्धानै गर्न सकेको छ न त मूल्यमा एकरुपता नै गर्न सकेको छ । नेपालमा हाल दैनिक ३० लाख अण्डा र ८ लाख केजी मासु उत्पादन हुँदै आएको तथ्यांक छ । तर योभन्दा डरलाग्दो अवस्था पोल्ट्रीजन्य कच्चापदार्थको आयात जस्तै मकै, भटमास, पीना तथा पंक्षीजन्य औषधीमा पर निर्भर बन्नुपरेको छ । पोल्ट्री विज्ञ डाक्टर तिलचन्द्र भट्टराईका अनुसार दाना उत्पादनको लागि वार्षिक भटमास र पीना १४ अर्ब रुपैयाँ, मकै १२ अर्ब रुपैयाँ र औषधी, भिटामीन गरी १० अर्ब रुपैयाँ बराबरको आयात गर्नुपर्ने बाध्यता छ । जसअनुसार दाना उत्पादनको लागि ८० प्रतिशत मकै, ९५ प्रतिशत भटमास आयात हुने गरेको छ भने यसलाई चाहिने आवश्यक अन्य कच्चा पदार्थ फिड प्रिमिक्स र फिड सप्लिमेण्टको लागि आवश्यक कच्चा पदार्थ ९९ दशमलब ९९ प्रतिशत आयात हुने गरेको पनि उनले बताए । कृषिजन्य कच्चा पदार्थमा पनि सरकारले ९ प्रतिशत भन्सार कर लिएकोले दानाको मूल्यको तुलनामा मासुको मूल्य बढ्न नसकेको उनले बताए । ‘दानाको मूल्य प्रत्येक वर्ष बढेको बढेयई छ । मासुको मूल्य भने वर्षौदेखि बढ्न सकेको छैन, नत खपतनै बढेको छ’, उनले भने । मासुको उत्पादनको तुलनामा खपत बढ्न नसके पनि अण्डाको उत्पादन, मूल्य र खपत भने सन्तुलनमा रहेको उनको भनाइ छ । नेपाल पोल्ट्री महासंघका अध्यक्ष गुणचन्द्र विष्ट पोल्ट्रीजन्य कच्चा पदार्थको मूल्य वृद्धिका कारण प्रतिस्पर्धा गर्न नसकिएको बताउँछन् । साथै अधिकांश कुखुराका खोर तथा उपकरणहरु पुरानै प्रयोग भईरहँदा थप चालू खर्च तथा लागत बढेको उनको भनाइ छ । पोल्ट्रीलाई व्यवसायिक र प्रतिस्पर्धात्मक बजारमा ल्याउन पोल्ट्री बोर्ड स्थापना गरी पोल्ट्री नीति बनाउनु पर्ने र बनाइसकेका नीतिहरु कार्यन्वयन गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ । पोल्ट्रीको कच्चा पदार्थमा आत्मनिर्भर बनाउन कृषि उपजलाई स्वदेशमै उब्जनी गराउन जोड दिनुपर्ने र कृषकलाई नगद अनुदानभन्दा सहुलियत ब्याजदर र करमा अनुदान दिनुपर्ने विष्टले बताए । उत्पादनभन्दा उपभोग कम नेपालमा उत्पादन हुने पोल्ट्रीजन्य मासु तथा अण्डाको उत्पादन बढी भएपनि यसको तुलनामा भने उपभोग कम हुने गरेको छ । अन्तरराष्ट्रिय मापदण्ड अनुसार सरदर अधिकांशले न्यूनतम वार्षिक ६ दशमलब २ केजी मासु र ६१ ओटा अण्डा मात्र उपभोग गर्ने गर्दछन् । तर चिकित्सकका अनुसार शरिरलाई चाहिने आवश्यक पौष्टिक तत्वको लागि हरेक व्यक्तिले वार्षिक १८ केजी मासु र दैनिक दुई ओटा अण्डा खानु स्वास्थ्यको लागि लाभदायक हुन्छ । जुनसुकै उमेर समूहका मानिसलाई पनि लाभदायक हुने कुखुराको अण्डा र मासु आवश्यक उपभोग नहुँदा कुपोषणलगायत शरिरलाई चाहिने मिनरल्स,भिटामीन र प्रोटिनको मात्रा कम हुने गरेको वरिष्ठ फिजिशियन डाक्टर भोजराज अधिकारीको भनाइ छ । अझै पनि ४३ प्रतिशत नेपालीमा प्रोटिनको मात्रा कमी रहेको उनले बताए । अण्डाको बजार राम्रो रहेपनि ब्रोइलर कुखुराको बजार र मूल्य बढ्न नसक्दा कृषक ह्याचरी व्यवसायी दुबै ठूलो मारमा परेको पोल्ट्रीविद् डाक्टर तिलचन्द्र भट्टराईको भनाइ छ । ‘चल्ला उत्पादन अहिले एकतिहाई घाटामा छ, मासुको मूल्य पनि उपभोग पनि बढ्न सकेको छैन’, उनले भने, ‘अण्डाको बजारभने सन्तोषजनकनै छ ।’ उपभोक्ताको संख्याको तुलनामा ह्याचरी, दाना, पोल्ट्री फार्मको संख्यामा वृद्धि हुंँदै जाँदा पोल्ट्रीजन्य वस्तुको बजार अस्तव्यस्त रहेको उनको भनाइ छ । हाल नेपालमा ३५० ओटा ह्याचरी उद्योग रहेका छन् । जसबाट हरेक सातामा ३० देखि ३५ लाख ब्रोइलर चल्ला मात्र उत्पादन हुन्छ भने लेयर चल्ला प्रत्येक हप्ता २ लाख ओटा उत्पादन हुँदै आएको छ । यस्तै १२७ ओटा दाना उद्योगमा ८० खर्ब रुपैयाँ लगानी भएको तथ्यांक छ भने यी उद्योगको प्रतिदिन उत्पादन क्षमता साढे १२ हजार मेट्रिक टन भएपनि दैनिक ती उद्योगहरुबाट ४ हजार मेट्रिक टन दाना उत्पादन हुँदै आएको छ ।

Aarthik Abhiyan मंसिर २०७८

दाङ : पाेल्ट्री व्यवसायमा आकर्षण बढ्दै, ३ अर्ब बढीकाे लगानी

दाङ – पछिल्लाे समय दाङमा पाेल्ट्री व्यवसायतर्फकाे आकर्षण बढ्दाे छ । पोल्ट्री व्यवसायमा आम्दानी राम्रो हुने भएपछि मासु, अण्डा उत्पादन, कुखुराका लागि दानासँगै कुखुराका बच्चा उत्पादनका लागि ह्याचरी उद्योगमा लगानी बढ्दै गएको हो । भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र दाङका अनुसार जिल्लामा ह्याचरी, कुखुरा फर्म र सप्लायर्स गरी ७ सय बढी फर्म तथा उद्योगहरू रहेका छन् । जिल्लामा ब्रोइलर चल्लाका बच्चा उत्पादनका लागि १७ वटा ह्याचरी उद्योग, मासुका लागि करिब साढे ४ सय फर्म, करिब एक सय दाना सप्लायर्स र अण्डाका लागि करिब १ ...

उज्यालो अनलाइन श्रावण २०७८

मेडिकल कलेजमा लगानी गरेको केके समूहले हेटौंडामा दाना उद्योग खोल्दै, ९ महिनामै उत्पादन थाल्ने

बीजमांडू माघ २०७७

कृषिमा विदेशी लगानी भित्र्याए ८५ अर्बको स्वदेश लगानी धराशायी हुने चेतावनी

हालसम्म निजी डेरी उद्योगमा ३० अर्बभन्दा बढी लगानी, पोल्ट्री व्यवसायमा करीब रु ४० अर्बको लगानी, मत्स्यपालनमा रु ११ अर्बको लगानी र मौरीपालनमा करीब रु चार अर्बको लगानी रही कृषिका मुख्य यी चार वटा क्षेत्रका मात्र करीब रु ८५ अर्बको लगानी भएको दाबी

NepalJapan पौष २०७७

पोल्ट्री फार्ममा २ करोड लगानी, अन्डा बेचेर मासिक पाँच लाख आम्दानी

बाग्लुङ नगरपालिका–१३, पैयुँपाटा, डाँडाथरका दाजुभाइ कृष्ण सुवेदी र प्रकाश सुवेदीले सदरमुकाममा गर्दै आएको भिडियो र फोटोग्राफीको व्यवसाय त्यागेर पोल्ट्री फार्ममा लागेका छन् । बलेवा बहुउद्देश्यीय व्यावसायिक कृषि एन्ड पोल्ट्री फार्म उद्योगको...

नयाँ पत्रिका मंसिर २०७७

पाँचौं राष्ट्रिय पोल्ट्री दिवसः फस्टाउँदो कुखुराजन्य उत्पादन

१७ पुस, चितवन । केही वर्ष अघिसम्म हप्तामा २ लाख चल्ला विक्री गर्ने व्यवसायीहरुले अहिले २५ लाख चल्ला बिक्री गर्दै आएका छन् । यो तथ्यांकबाट नै थाहा हुन्छ कि नेपालमा पोल्ट्री व्यवसाय पछिल्लो दिनमा फस्टाउँदै गएको छ । पोल्ट्री व्यवसायमा भित्रिएको लगानी र प्रविधिले यसको दायरालाई बढाउँदै लगेको हृयाचरी उद्योग संघ …

OnlineKhabar मंसिर २०७४

दाङको पोल्ट्री व्यवसायमा ३ अर्ब लगानी

सम्बन्धित सामग्री