नेपालमा जनसंख्या नियन्त्रणका उपायहरु

यदि विश्वका मुलुकहरुमा मृत्यु धेरै भएमा विश्वको जनसंख्या ढीलो बृद्धि हुन्छ अथवा जनसंख्या घट्दै पनि जान्छ, जसलाई सापेक्षित र निरपेक्षित बृद्धिमा मापन गरिन्छ।

सम्बन्धित सामग्री

नेपालमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या वैज्ञानिक शिखर सम्मेलन हुने

काठमाडौँ – नेपालमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या वैज्ञानिकहरुको नवौं राष्ट्रिय शिखर सम्मेलन हुने भएको छ। नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्ले यही चैत्र २८ र २९ गते काठमाडौँमा सो शिखर सम्मेलनको आयोजना गर्न लागिएको जानकारी गराएको हो। ‘स्वास्थ्यका लागि अनुसन्धान, कार्यान्वयनका लागि तथ्य अन्वेषण’ भन्ने मूल नाराका साथ आयोजना हुने सो शिखर सम्मेलनको उद्घाटन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले गर्ने […]

आज विश्व जनसंख्या दिवस

काठमाडौं : आज विश्व जनसंख्या दिवस, नेपालमा पनि मनाइँदैछ। जनसंख्यासँग सम्बन्धी समस्याबारे जानकारी तथा जनचेतना अभिवृद्धि गर्ने कार्यक्रम गरि हरेक वर्ष जुलाई ११ मा यो दिवस मनाइन्छ। यस वर्षको विश्व जनसंख्या दिवसको नारा ‘आठ अर्ब जनसंख्या सबैको छनोट र अधिकारको सुनिश्चिततासहित उज्ज्वल भविष्यका लागि अवसरको प्राप्ति’ रहेको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघीय विकास कोषको गभर्निङ काउन्सिलद्वारा सन् १९८९ देखि ११ जुलाई लाई जनसंख्या दिवसको रूपमा मनाउन थालिएको हो। विश्वको जनसंख्या करिब ८ अर्ब पु

जनसंख्या वृद्धिदर घट्दा उत्पादकत्वमा असर

केन्द्रीय तथ्यांक विभागले बुधबार सार्वजनिक गरेको जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार जनसंख्या वृद्धिदर घटेको छ । विभागका अनुसार ८० वर्षपछि नेपालको सरदर वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १ प्रतिशतभन्दा तरल झरेर ०.९३ प्रतिशत पुगेको हो ।विगत पाँच दशकको जनसंख्या वृद्धिदर हेर्दा नेपालमा जनसंख्या वृद्धिदर घट्दै गएको देखिन्छ । जनगणना २०३८ मा नेपालमा सरदर वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर २.६२ […]

कसरी बढ्यो शहरी क्षेत्रको जनसंख्या?

काठमाडौं : संघीयतासँगै नेपालमा शहरी जनसंख्या बढेको छ।  २०७८ को प्रारम्भीक जनगणना अनुसार ६६.०८ प्रतिशत शहरी जनसंख्या रहेको देखिएको छ। तथ्यांक विभागले जारी गरेको तथ्यांक अनुसार हाल १ करोड ९२ लाख ९१ हजार ३१ जना शहरमा रहेको उल्लेख छ।  त्यस्तै ग्रामिण जनसंख्या ९९ लाख १ हजार ४४९ रहेको तथ्यांकमा उल्लेख छ।…

महिलाको जनसंख्या २.०८ प्रतिशत बढ्यो

काठमाडौं – राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार नेपालमा महिलाको जनसंख्या बढेको छ। महिलाको जनसंख्या २.०८ प्रतिशतले बढेको केन्द्रीय तथ्यांक विभागले जनाएको छ। तथ्या‌क अनुसार कुल जनसंख्यामा १,४२,९१,३११ जना पुरुष (४८.९६%) र १,४९,०१,१६९ जना महिला (५१.०४%) रहेका छन् । दश वर्ष अघि २०६८ सालको जनगणनामा कुल जनसंख्या २,६४,९४,५०४ जना भएकाेमा पुरुष र महिलाको हिस्सा क्रमशः […]

नेपालमा जनसंख्या वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत, ८ दशकयताकै कम

काठमाडौँ । नेपालमा जनसंख्या वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत मात्र रहृयो । पछिल्लो ८ दशकयताकै कम वृद्धिदर रहेको केन्द्रिय तथ्यांक विभागले जनाएको छ । यसमा सबैभन्दा कम जनसंख्या वृद्धिदर गण्डकी प्रदेशमा भएको पाइएको छ । विभागको तथ्यांकअनुसार गण्डकी प्रदेशमा जनसंख्या २४ लाख ७९ हजार ७ सय ४५ जना रहेको छ । यहाँ पछिल्लो १० वर्षको जनसंख्या वृद्धिदर […]

नेपालमा पुरुष भन्दा महिलाको जनसंख्या ६ लाख बढी

काठमाडौं, १२ माघ । केन्द्रीय तथ्यांक विभागले नेपालको जनगणना २ करोड ९१ लाख ९२ हजार ४८० पुगेको जनाएको छ । त्यसमध्ये महिलाको जनसंख्या १ करोड ४९ लाख १ हजार १६९ र पुरुष १ करोड ४२ लाख ९१ हजार ३११ पुगेको छ । २०६८ सालमा भएको जनगणनामा नेपालको जनसंख्या २ करोड ६४ लाख थियो । अघिल्लो […]

जनसंख्या वृद्धिका अवसर र चुनौती

केही वर्षअघिसम्म जनसंख्या वृद्धिले विकराल रूप लिने लक्षण देखिएकामा अहिले यो मत्थर भएकाले खुसीकै विषय मान्नुपर्छ । केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको एघारौं राष्ट्रिय जनगणना वि.सं. २०६८ को अन्तिम नतिजाअनुसार नेपालमा पुरुषभन्दा महिला ३ प्रतिशतले बढी छन् । यसरी देशको पछिल्लो जनसंख्या २ करोड ६४ लाख ९४ हजार ५ सय ४ पुगेको छ । तसर्थ […]

जनसंख्या घटाइरहने एकोहोरो नीति र असर

यसै साता हामीले विश्व जनसंख्या दिवस मनाएका छौँ। विश्वमा सबैभन्दा बढी जनसंख्या चीनमा छ भने भारत, अमेरिका, इण्डोनेशिया र पाकिस्तान क्रमश: धेरै जनसंख्या भएका देश हुन्‌।एउटा गजबको तथ्य के भने - सबैभन्दा धेरै जनसंख्या भएको चीनभन्दा नेपालमा जनघनत्व बढी छ।नेपालको जनसंख्या बढी छ वा घटी त? दुबै कुरा सत्य छन्। राम्रोसँग अर्थ-प्राविधिक विकास गर्नसके जनसंख्या कम छ, विकास गर्न सकिएन भने यो धेरै छ। किनकी सत्य अनुभवजन्य विषय हो, अनुमानजन्य होइन। 'समृद्ध नेपाल-सुखी नेपाली' बनाउन